8 avqustda ABŞ-ın təşəbbüsü ilə Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh prosesinin möhkəmləndirilməsi istiqamətində atılan addımlar Cənubi Qafqaz üçün uzun müddətdir gözlənilən bir fürsət kimi qiymətləndirilir.Lakin bu ümidverici dinamikanın fonunda bölgədə yenidən təxribatların və gərginliyin artması ehtimalı hələ də qalır.
Tarix göstərir ki, Moskva təsir dairəsini qorumaq və genişləndirmək üçün çox zaman sabitliyi pozmaqdan çəkinmir. Nəqliyyat və enerji infrastrukturunu hədəfə almaq, dezinformasiya yaymaq, ictimai qorxu və çaşqınlıq yaratmaq Kremlin əsas alətlərindən biridir. Bu cür addımlar insan itkiləri və iqtisadi zərərlərlə yanaşı, sülh prosesinə də ciddi zərbə vurur.
Hazırda geosiyasi uğursuzluqlar fonunda zəifləsə də, hələ də iddialı olan Vladimir Putin Cənubi Qafqazı “arxa baxça” kimi görür. Bu səbəbdən “proxy” terror aktları və gizli təxribat cəhdləri real təhlükə olaraq qalır.
Belə risklərin qarşısını almaq üçün Azərbaycan və Ermənistanın kəşfiyyat xidmətləri ABŞ və Avropa İttifaqı ölkələri ilə sıx əməkdaşlıq qurmalı, informasiya mübadiləsini gücləndirməli və erkən xəbərdarlıq mexanizmlərini inkişaf etdirməlidirlər. Dayanıqlı sülh yalnız təhlükəsizlik əməkdaşlığı ilə deyil, qarşılıqlı etimad, siyasi dialoq və ictimai dəstək ilə mümkündür.
Cənubi Qafqazda sabitlik yalnız birgə iradə və koordinasiyalı beynəlxalq səylərlə təmin oluna bilər.