ABŞ prezidenti Donald Tramp cümə günü Azərbaycan və Ermənistan liderlərini Ağ Evdə qəbul edərkən görüş ABŞ-a Cənubi Qafqazdan strateji tranzit dəhlizinin inkişafı üçün müstəsna hüquqlar verən sülh çərçivə sazişinin imzalanması ilə yekunlaşacaq.
Bu barədə “Reuters”ə rəsmilər məlumat verib.
Onların sözlərinə görə, “sülhə aparan konkret yol”a nail olmaq və uzun müddətdir davam edən tranzit problemini həll etmək məqsədi daşıyan sənəd imzalanacaq.
Nəşrin yazdığına görə, liderlərin cümə günü imzalayacaqları sənədlərin diqqətlə müzakirə olunmuş hissəsinə əsasən, Ermənistan ABŞ-a uzunmüddətli perspektiv üçün tranzit dəhlizinin inkişafı üçün eksklüziv xüsusi hüquqlar verməyi planlaşdırır. Rəsmilər bildiriblər ki, dəhliz Beynəlxalq Sülh və Rifah üçün Tramp marşrutu və ya TRIPP adlanacaq.
Onlar əlavə ediblər ki, marşrut Ermənistan qanunları əsasında fəaliyyət göstərəcək və ABŞ ərazini infrastrukturun inkişafı və idarə olunması üçün konsorsiuma subicarəyə verəcək.
“Bu addım kommersiya mexanizmləri vasitəsilə regionu açacaq və gələcək hərbi əməliyyatların qarşısını alacaq”, – rəsmilərdən biri deyib.
Azərbaycan və Ermənistan liderləri Minsk qrupunun buraxılması ilə bağlı sənədləri də imzalayacaqlar.
“Ermənistan-Azərbaycan məsələsində irəliləyiş mart ayında ABŞ-ın xüsusi elçisi Stiv Vitkoffun regiona səfəri ilə başlayıb. Onun komandası razılaşmanı asanlaşdırmaq üçün bir neçə sonrakı səfərlər edib.
Amerika rəsmiləri hesab edir ki, Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh sazişi Azərbaycanın İbrahim razılaşmalarına, Trampın birinci dövründə İsrail və dörd müsəlman ölkəsi arasında danışıqlar apardığı bir sıra razılaşmalara qoşulması ilə bağlı danışıqlara gətirib çıxara bilər”, – nəşr qeyd edir.
ABŞ hökumətindəki mənbələrə görə, TRIPP ABŞ və Ermənistan arasında Cənubi Ermənistandan keçən marşrutun tikintisi üçün böyük inkişaf və birgə müəssisə sazişidir. Bu marşrut Azərbaycanın materikdən Naxçıvana maneəsiz kommersiya çıxışını təmin edəcək.
Əsas xüsusiyyət: Layihə kommersiya xarakteri daşıyır, hərbi və ya təhlükəsizliklə bağlı deyil. ABŞ qoşun yeritməyəcək, lakin “premium operatorlar” ilə razılaşmalar vasitəsilə marşrutun təhlükəsiz istismarı üçün məsuliyyəti öz üzərinə götürəcək.
TRIPP adı qəsdən özünü siyasi yüklü “dəhliz” terminindən uzaqlaşdırmaq üçün seçilir ki, bu da çox vaxt Rusiyanın təsiri ilə əlaqələndirilir. Layihə regionda və daha sonra Avropaya ticarət və nəqliyyat axınlarını (elektrik enerjisi, neft, qaz, fiber optik) yaxşılaşdıraraq bütün “Orta Dəhlizi” çevirmək üçün bir fürsət kimi mövqe tutur.