Financial Times qəzetinin yazdığı sənədə görə , Böyük Britaniya, Rusiya ilə sülh sazişindən sonra ABŞ-ın təhlükəsizlik zəmanətlərini təmin etmək məqsədilə Avropa tərəfindən maliyyələşdirilən 100 milyard dollar dəyərində ABŞ silahı alacağını vəd edəcək.
Təkliflərə əsasən, Kiyev və Vaşinqton Rusiyanın 2022-ci ildəki genişmiqyaslı işğalından sonra texnologiyaya öncülük edən Ukrayna şirkətləri ilə pilotsuz təyyarələrin istehsalı üçün 50 milyard dollarlıq müqavilə bağlayacaq.
Kiyev bazar ertəsi Ağ Evdə ABŞ prezidenti Donald Trampla görüşdən əvvəl avropalı müttəfiqlərlə müzakirə ediləcək mövzular siyahısına dair ABŞ-la yeni təhlükəsizlik sazişləri ilə bağlı əvvəllər bildirilməmiş təklifləri paylaşıb.
Sənəddə Ukraynanın sövdələşmənin bir hissəsi kimi hansı silahları almaq istədiyi göstərilmir, lakin Kiyev şəhərlərini və mühüm infrastrukturunu qorumaq üçün digər raket və avadanlıqlarla birlikdə ən azı 10 ABŞ istehsalı olan Patriot hava hücumundan müdafiə sistemi almaq istəyini açıq şəkildə ifadə edib.
Sənəddə dron müqaviləsinin nə qədərinin satınalma və ya investisiya olacağı göstərilmir. Ukraynanın təklifi Trampın Amerika sənayesinə fayda vermək istəyinə yönəlib.
Bazar ertəsi Ağ Evdə ABŞ-ın Ukraynaya əlavə hərbi yardımı ilə bağlı suala Tramp deyib: “Biz heç nə vermirik. Biz silah satırıq”.
Sənəddə Trampın keçən həftə Alyaskada prezident Vladimir Putinlə görüşündən sonra Rusiyanın müharibənin dayandırılması ilə bağlı mövqeyinə qoşulduğu görünəndən sonra Ukraynanın ABŞ-a necə əks təklif irəli sürmək niyyətində olduğu təfərrüatlıdır.
Ukraynanın təklifi Trampın dəstəklədiyi, lakin daha sonra Putinlə görüşündən sonra hərtərəfli sülh sazişinin əldə olunması lehinə rədd etdiyi Ukraynanın atəşkəs çağırışı ilə səsləşir.
Sənəddə deyilir ki, “davamlı sülh Putin üçün güzəştlərə və pulsuz hədiyyələrə deyil, gələcək təcavüzün qarşısını alacaq güclü təhlükəsizlik çərçivəsinə əsaslanacaq”.
O əlavə edib ki, Rusiya mediasında yayılan son görüntülər Kremlin potensial sülh sazişi ilə bağlı ciddi olmadığını və Trampın rəhbərliyi haqqında aşağı fikirdə olduğunu göstərir, məşhur rusiyalı teleaparıcı Vladimir Solovyovun ABŞ prezidenti haqqında səsləndirdiyi təhqiramiz fikirlərə istinad edir. Birində o, Trampı Rusiyanı “təhdid etdiyinə” görə ələ salıb və deyib ki, Moskva “ABŞ-ı nüvə silahı ilə məhv edə bilər”.
Sənədə görə, Ukrayna Rusiyaya ərazi güzəştləri də daxil olmaqla sazişi qəbul etməkdən imtina edir və tam sülh sazişinə doğru ilk addım kimi atəşkəsdə israr edir.
Orada Kiyev Putinin Ukraynanın qismən işğal olunmuş şərq rayonları Donetsk və Luqanskdan qoşunlarını çıxaracağı təqdirdə cəbhə xəttinin qalan hissəsinin dondurulması ilə bağlı Alyaskada Trampa etdiyi təklifi də rədd edir.
Bu, “Rusiya qüvvələrinin Dnepr şəhərinə doğru daha da sürətlə irəliləməsi üçün körpücük” yaradacaq və Putinə “başqa vasitələrlə təcavüz məqsədlərinə çatmağa” imkan verəcək”, – Ukraynanın mövqeyində deyilir.
Ukrayna hesab edir ki, Rusiyanın uzunmüddətli sülh sazişi üçün növbəti danışıqlardan əvvəl ərazi məsələlərini həll etmək cəhdi, regionun gələcək təhlükəsizliyinə zəmanət vermək üçün heç bir iş görməyəcək.
Kiyev həmçinin Rusiyadan müharibə zamanı dəymiş ziyana görə, potensial olaraq Qərb ölkələri tərəfindən dondurulmuş Rusiyanın 300 milyard dollarlıq suveren aktivindən tam təzminat almaqda israrlıdır.
Sənəddə həmçinin deyilir ki, sanksiyaların hər hansı yumşaldılması yalnız Rusiya gələcək sülh sazişinə əməl edəcəyi və “ədalətli oyun” göstərəcəyi təqdirdə həyata keçirilməlidir.