DünyaTarix

Nasistlərin ölüm yürüşləri

“Ölüm yürüşləri” II Dünya müharibəsinin son illərində — 1944–1945-ci illərdə, müttəfiq qüvvələr Avropa boyunca irəlilədikcə baş vermişdir. Nasistlər konsentrasiya düşərgələrindəki məhbusların azad edilməsinin qarşısını almaq üçün onları başqa düşərgələrə — çox vaxt Almaniya ərazisinin dərinliklərinə doğru — köçürməyə başladılar. Bu məcburi yürüşlər “Ölüm yürüşləri” kimi tanındı və yüz minlərlə məhbus sərt qış şəraitində kilometrlərlə məsafəni piyada getməyə məcbur edilirdi.

Məhbuslar artıq illərlə aclıq, xəstəlik və amansız rəftar nəticəsində zəiflədiklərindən, bu yürüşlər zamanı dəhşətli işgəncələrə məruz qalırdılar. Onlar silahlı mühafizəçilərin müşayiəti ilə günlərlə, bəzən həftələrlə yeyib-içmədən, istirahətsiz və sığınacaqsız yürüməyə məcbur edilirdilər. Çoxları aclıqdan, soyuqdan və ya tükənməkdən yolda ölürdü. Bəziləri isə yıxıldıqları və ya geri qaldıqları üçün yerindəcə güllələnirdi. Yürüşlər çox vaxt ucqar ərazilərdə başa çatırdı; sağ qalanlar ya həddindən artıq dolu düşərgələrə salınır, ya da meşələrdə, tarlalarda tərk edilirdi.

“Ölüm yürüşləri” nasistlərin son qəddarlıq aktı idi — məqsəd sağ qalanların düşərgələrdə baş verən vəhşiliklər barədə şahidlik etməsinin qarşısını almaq idi. Lakin bu yürüşlər eyni zamanda insan ruhunun möhkəmliyini də nümayiş etdirdi: bəzi məhbuslar sağ qaldılar və sonradan yaşadıqları dəhşətlər barədə ifadə verdilər.

Tarixçilər təxmin edir ki, 250.000–375.000 insan bu yürüşlər zamanı həyatını itirib. Məşhur nümunələr arasında Auschwitz-dən evakuasiya yürüşləri (Yanvar 1945) və Dachau, Buchenwald, Gross-Rosen düşərgələrindən edilən yürüşlər var.

 

Hazırladı: Osman Eminov.

Tacxeber.com

Oxşar xəbərlər

“Etirazçıları alnından güllələyin!” – Kadırov göstəriş verdi

redaktor

Paşinyan Ağrıdağ dağını Ermənistanın gerbindən çıxarmaq istəyir

redaktor

Səudiyyə Ərəbistanı TƏŞVİŞDƏ – İran ölkəyə hücum edə bilər

admin