Avropa İttifaqı (Aİ) Rusiyaya qarşı ən genişmiqyaslı sanksiya paketi olan 18-ci paketi təsdiqləyib. Bu tədbirlər enerji, maliyyə və gəmiçilik sahələrində Moskvanın əsas dayaqlarını hədəfə alır və Rusiyanın iqtisadiyyatına ciddi zərbələr vurmaq potensialına malikdir.
1) Neft satışında qiymət tavanı 45 dollara endirildi
Paketin ən əhəmiyyətli hissələrindən biri Rusiya neftinin beynəlxalq bazarlarda satışına qoyulan qiymət tavanının 60 dollardan 45 dollara endirilməsidir. Bu, 2022-ci ildən bəri Aİ və G7 ölkələri tərəfindən tətbiq olunan enerji məhdudiyyətlərinin sərtləşdirilməsi deməkdir. Neftdən əldə olunan gəlirlər Rusiya büdcəsinin mühüm hissəsini təşkil etdiyi üçün bu addım iqtisadiyyata birbaşa zərbə vurur.
2) 22 rus bankı SWIFT sistemindən çıxarılıb
Yeni paket çərçivəsində Rusiyanın 22 bankı beynəlxalq maliyyə əməliyyatlarının aparıldığı SWIFT sistemindən çıxarılıb. Bu addım Rusiyanın beynəlxalq maliyyə əlaqələrini və daxili iqtisadi fəaliyyətini əhəmiyyətli dərəcədə məhdudlaşdırır. Siyahıda “T-bank” (keçmiş Tinkoff), “Yandex Bank”, “Ozon Bank”, “DOM.RF”, “Zenit” və digər regional banklar yer alır.
3) “Kölgə donanması”nın fəaliyyəti məhdudlaşdırılır
Rusiya sanksiyalardan yayınmaq üçün “kölgə donanması” adlandırılan gəmiçilik şəbəkəsindən geniş şəkildə istifadə edir. Yeni tədbirlər çərçivəsində 105 gəmi sanksiya siyahısına əlavə olunub və ümumilikdə bu siyahıya 444 gəmi daxildir. Bu gəmilər neft və neft məhsullarının daşınmasında, tez-tez bayraq və marşrut dəyişdirərək sanksiyalardan yayınmağa çalışırlar.
4) Üçüncü ölkələrə xəbərdarlıq və əlavə sanksiyalar
Aİ, Rusiyaya dolayı yolla dəstək verən ölkələrə, xüsusilə Orta Asiya, Qafqaz və Yaxın Şərq regionlarına, da diqqət ayırır və əlavə sanksiyaların tətbiq edilə biləcəyini bəyan edib. Bu addım Rusiyanın alternativ ticarət və idxal yolları qurmasının qarşısını almaq məqsədi daşıyır.
5) “Şimal axını” qaz kəmərlərinə tam qadağa
“Şimal axını 1” və “Şimal axını 2” qaz kəmərlərinin Avropa İttifaqı ərazisində fəaliyyəti tamamilə qadağan edilib. Hər iki kəmər artıq fəaliyyətsiz olsa da, bu qərar hüquqi və simvolik əhəmiyyət daşıyır və Avropanın Rusiyadan enerji asılılığını tamamilə aradan qaldırmaq istədiyini göstərir.
6) Rusiya mənşəli neft məhsullarının ixracına məhdudiyyətlər
Sanksiyalar Rusiyanın emal olunmuş neft məhsullarının Aİ daxilindən üçüncü ölkələrə ixracına qadağa qoyur. Bu, Rusiyanın neftini digər ölkələrin adı altında bazara çıxarmaq cəhdlərinin qarşısını almaq üçündür.
Bu sanksiya paketi Rusiyanın maliyyə və enerji dayanıqlığını zəiflətməklə yanaşı, onun beynəlxalq ticarət və gəmiçilik fəaliyyətini ciddi şəkildə məhdudlaşdırır. Aİ-nin bu çoxşaxəli yanaşması, Rusiyanın iqtisadi təcridini gücləndirməyi və müharibənin maliyyələşdirilməsini çətinləşdirməyi hədəfləyir.