Tardiqrad “Ölməyən canlı”da deyirlər
Bu mikroskopik canlının adı tardiqraddır (başqa adıyla “su ayısı”). Uzunluğu cəmi0.5 mm olsa da, onun yaşamaq bacarığı elm adamlarını illərdir heyrətə salır.
Tardiqrad nədir? Tardiqradlar mikroskopik, 8 ayaqlı canlılardır və adətən su damlalarında, yosunların arasında, torpaqda yaşayırlar. Amma onları digərlərindən fərqləndirən şey – ekstremal şəraitlərə inanılmaz dözümlülüyüdür.
O harada sağ qala bilər?
Qaynar suyun içində
Donmuş buzun içində
Yüksək radiasiyada
Dərin okeanlarda
Və hətta… kosmosda belə!
Öləndə belə “ölmür” Tardiqrad bədənindəki suyu tam itirərək quruyur və “kriptoz” deyilən bir vəziyyətə keçir. Bu halda o, bütün həyati funksiyalarını tamamilə dayandırır, sanki ölür. Amma illərlə bu vəziyyətdə qala bilər və yenidən su ilə təmasda olduqda canlanır – sanki bir filmə “pauza” verib sonra davam etdirmək kimi.
Niyə bu qədər güclüdür? Alimlər tardiqradın hüceyrə quruluşunda xüsusi zülalların və DNT-yə zərərdən qoruyan mexanizmlərin olduğunu kəşf ediblər. Buna görə də o, dünyanın ən çətin şəraitində belə sağ qalmağı bacarır.